Mantar tüketilirken nelere dikkat edilmelidir?

Mantarın besin değerleri nelerdir?

Mantar zengin besin değerlerine sahip, lezzetli ve sağlıklı bir gıdadır. Protein açısından zengin olan mantarın yağ ve kalori oranı düşüktür. Sağlık için birçok faydası vardır. Vücuda B grubu vitaminleri ve protein sağlamak için önemli bir kaynaktır. Ayrıca önemli miktarlarda antioksidan, mineral, eser element ve lif içermektedir.

100 gram mantarın % 93,6’sı sudan oluşmaktadır ve 22 kkal’dir.

3,3 gr protein

3.26 gr karbonhidrat

2 gr şeker

1 gr lif

3.7 mg B3 vitamini

2 mg C vitamini

0.37 mg B2 vitamini

7 IU D vitamini

310 mg potasyum

3 mg kalsiyum

Mineral içeriği mantarın yetiştiği toprak türüne göre farklılıklar gösterebilmektedir fakat mantar potasyum açısından oldukça zengindir.

Mantarın sağlığa faydaları nelerdir?

KEMİK SAĞLIĞI

Bir porsiyon pişmiş mantar, alınması önerilen günlük bakır miktarının üçte birini sağlar. Bakır, kemik sağlığı için gerekli olan temel bir mineraldir. Mantarlar ayrıca iyi bir D vitamini kaynağıdır. İçerdiği D vitamini ile kalsiyum emilimine yardımcı olur. D vitamini yalnızca güneş ışığında yetiştirilen mantarlarda vardır. İç mekanlarda yetiştirilen mantarların çoğu D vitamini içermez.

YAŞLILIK KARŞITI

2017 yılında, ABD’de yapılan bir çalışmada, araştırmacılar 13 çeşit mantarı inceledi ve tüm mantarlarda yaşlanma karşıtı özelliklere sahip olabilen yüksek miktarda iki önemli antioksidana rastladılar. Mantarlarda bulunan “Ergotiyonin (ERGO) ve glutatyon (GSH)” antioksidanlarının, yaşlanma karşıtı ve beyinsel hastalıklara karşı yararlı olduğu bilinmektedir.

Mantar, bağışıklık sistemini güçlendirir, hücre yaşlanmasına karşı savaşır, kolesterolü düşürür, metabolizmayı ve bağırsak sağlığını destekler. Bütün bunlar aynı zamanda mantarın iyi bir mineral, lif ve vitamin içeriğine sahip olmasının yanı sıra antioksidan özelliklere sahip maddeler açısından zengin olmasından kaynaklanmaktadır.

Düşük kalori ve düşük yağ içerdiği için mantar kilo vermek isteyenler için de uygundur. Ayrıca yüksek beta-glukan içeriği tokluk derecesini artırır ve hepsinden önemlisi kandaki kolesterol (hem iyi hem de kötü) seviyelerini kontrol altında tutmaya yardımcı olur.

Mantardaki kitin adı verilen bir karbonhidrat zor sindirilebilmektedir. Bu nedenle, sindirim sisteminden geçmesi uzun zaman almaktadır. Kolay sindirilebilir yiyeceklerin hızla tetiklediği açlık hissi, mantar tüketildiğinde daha yavaş oluşur.

Mantar; kan şekerini ve kan lipid seviyelerini düşüren, yara iyileşmesini hızlandıran ve hatta kansere ve bağışıklık hastalıklarına karşı güçlü bir etkiye sahip olan çeşitli bileşenler içermektedir. Ayrıca antibakteriyel ve kortizon benzeri bir etkiye sahiptir ve vücuttaki iltihaplanma seviyelerini azaltır.

Mantar yüksek bir protein seviyesine sahiptir. 100 gram mantar ortalama 3,3 gram protein içerir. Bu nedenle et tüketimini azaltmak isteyenler, vejetaryenler ve veganlar için lezzetli ve değerli bir alternatiftir. Aynı zamanda yüksek ürik asit seviyeleri, gut veya romatizma nedeniyle hayvansal proteinden uzak durmak zorunda kalanlar için uygun bir besindir.

Mantar B grubu vitaminlerince zengindir. Mantarda bulunan B vitaminleri sinir sisteminin düzgün çalışmasına ve cildin sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Mantarlar hayvansal olmayan birkaç B12 vitamini kaynağı arasındadır. Riboflavin (B2) ve niasin (B3) vitaminleri, metabolizma ve hücre fonksiyonları için önemlidir. Bu vitaminler karbonhidrat, protein ve yağdan enerji üretiminde önemli bir rol oynamaktadır. İçerdiği D vitamini kemik sağlığa katkı sağlar.

Mantar; mineraller açısından da zengin bir besindir. Potasyum, fosfor, selenyum, magnezyum, demir ve çinko içerir. Potasyum vücudun su ve elektrolit dengesi için önemli bir mineraldir. Bu mineral aynı zamanda kas ve sinirlerin düzgün çalışması için de gereklidir. Magnezyum ile birlikte fosfor kemik ve diş oluşumunu destekler. Bu mineral aynı zamanda enerji metabolizması ve kaslar için de önemlidir.  Selenyum vücutta serbest radikal oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Selenyum ayrıca saç, tırnak ve dişler için de faydalıdır ve ayrıca antioksidan özelliklere sahiptir.

Mantar neye iyi gelir?

Mantarın zengin B grubu vitamini içeriği sayesinde sinir sistemi, protein, lipid ve karbonhidrat metabolizması üzerindeki olumlu etkisi bulunmaktadır. Demir içeriği kansızlığı önlemede faydalıdır. Kalsiyum içeriği ile kemikleri koruyarak başta osteoporoz olmak üzere iskelet sistemini etkileyen çeşitli hastalıklarını önlemeye yardımcı olur. Potasyum açısından zengin olması sayesinde dolaşım sistemi ve kalbi korur, kan basıncını düzenler, hafıza ve bilişsel işlevleri destekler. Mantar ayrıca doğal insülin ve vücudun yiyeceklerde bulunan şekerleri ve nişastayı parçalamasına yardımcı olan enzimler içerir, karaciğer ve pankreas fonksiyonunu destekler. Hücresel yaşlanmaya karşı yararlı olan antioksidanlar da içermektedir.

Mantar tüketilirken nelere dikkat edilmelidir?

Mantarlar alerji ve zehirlenme riski yüksek besinler arasındadır. Ayrıca mantarlar sindirilmesi zor bazı maddeler içerebilmektedir bu sebeple çok miktarda ve çok sık yemekten kaçınılması gerekmektedir.

Eğer mantar türleri iyi bilinmiyorsa doğadan toplanan mantarların tüketilmesi tehlikeli olabilmektedir Sadece zehirli mantarların değil, aynı zamanda yanlış pişirilmiş yenilebilir mantarlar da alerjiye neden olarak sağlık için tehlikeli olabilmektedir. Bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı gibi mide rahatsızlıklarının oluşmasına sebep olabilmektedir.

Mantar zehirlenmesinin belirtileri nelerdir?

Mantar zehirlenmesinin belirtileri şunlardır;

Mide bulantısı

İshal

Karın ağrısı

Ateş

Terleme

Ciltte kırmızı lekeler

Ağır vakalarda halüsinasyonlar, hipertansiyon, baş ağrıları, önemli karaciğer hasarı ve hatta bazı durumlarda can kaybı bile görülebilir.

Kimler mantar tüketmemelidir?

Karaciğer ve böbrek hastalıkları olanlar ve üç yaşından küçük çocukların mantar tüketmemesi gerekmektedir.  Aşırı miktarda mantar tüketimi bir takım rahatsızlıklara yol açabilmektedir. Her besinde olduğu gibi mantar da önerilen oranlarda tüketilmelidir. Hamilelerin ve emziren annelerin de dikkatli tüketmesinde fayda vardır.

Gebelikte mantar tüketilebilir mi?

Bazı yiyecekler bebeğin gelişimini olumsuz etkileyeceği için hamile bir kadının yediği her şeye çok dikkat etmesi gereklidir. Sağlığa birçok faydası olan mantar da dikkatli tüketilmesi gereken besinler arasında yer almaktadır. Mantar zehirleme riski yüksek bir besin olduğu için hamilelikte mantar tüketimi kontrollü bir şekilde yapılmalı ve aşırıya kaçılmamalıdır.  Hamileler mantarı çiğ olarak tüketmemelidir. Doğadan toplanan mantarlar riskli olacağı için güvenli olan kültür mantarları tercih edilmelidir. Mantar tüketiminde haftada 200 gramı aşmamak gerekmektedir